Quy chế gỗ EU và VPA là một phần của Kế hoạch Hành động FLEGT của EU, cùng với mục đích chống lại khai thác gỗ bất hợp pháp và cải thiện quản trị rừng.
VPA là các thỏa thuận mà EU thực hiện với các quốc gia chế biến gỗ đang xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ vào thị trường EU. Một quốc gia ký VPA và có hệ thống cấp phép vận hành được thì có thể cấp giấy phép FLEGT cho gỗ và sản phẩm gỗ được sản xuất một cách hợp pháp.
Tất cả gỗ và sản phẩm gỗ có giấy phép FLEGT có nghĩa là đã tuân thủ với Quy chế gỗ EU. Điều này có nghĩa là khi mua gỗ đã được cấp phép FLEGT, các nhà điều hành EU không cần thực hiện thêm bất kỳ trách nhiệm giải trình nào khác.
Một số nước đã đàm phán VPA với EU, nhưng chưa nước nào cấp giấy phép FLEGT. Khi chưa có giấy phép FLEGT, các nhà điều hành sẽ yêu cầu cung cấp bằng chứng chứng minh sự tuân thủ với luật pháp quốc gia. Định nghĩa ‘gỗ hợp pháp’ qui định trong mỗi VPA là nguồn tham khảo hữu ích cho việc kiểm tra tính hợp pháp của gỗ.
Giám sát như thế nào?
Mỗi quốc gia trong EU phải chỉ định một cơ quan có thẩm quyền có trách nhiệm thực thi Qui chế gỗ EU và thiết lập các khung hình phạt đối với việc không tuân thủ. Khi một quốc gia đối tác VPA có một hệ thống cấp phép hoạt động, các cơ quan có thẩm quyền sẽ xác minh tại bất kỳ hải quan cửa khẩu nào mà mỗi lô hàng từ quốc gia đó đến, xem lô hàng đã có giấy phép FLEGT có hiệu lực hay chưa, trước khi cho phép lô hàng lưu thông trong EU.