Ngày 4 tháng 12 năm 2017, Trung tâm Giáo dục và Phát triển (CED) và Trung tâm Con người và Môi trường Tây nguyên (COPE) tổ chức Hội thảo “Các quy định quốc tế về nguồn gốc gỗ và những ảnh hưởng đến kinh doanh của doanh nghiệp ngành gỗ tại Lâm Đồng”.
Hơn 30 doanh nghiệp ngành gỗ và hộ gia đình trồng rừng cung cấp gỗ nguyên liệu tại Lâm Đồng đã tham dự Hội thảo.
Tại hội thảo, bà Tô Kim Liên (Giám đốc CED) và ông Phan Triều Giang (Giám đốc kỹ thuật của COPE) đã giới thiệu và cập nhật các thông tin liên quan đến thương mại gỗ, các yêu cầu về gỗ và xuất xứ gỗ hợp pháp, yêu cầu về trách nhiệm giải trình và những ảnh hưởng tới việc kinh doanh và chế biến gỗ cũng như sản phẩm gỗ ở Việt Nam. Các đại biểu cũng được giới thiệu một số công cụ cơ bản để có thể đánh giá được mức độ thích ứng của doanh nghiệp mình đối với những yêu cầu ngày càng khắt khe hơn về tính hợp pháp trong tất cả các khâu.
Đại diện các doanh nghiệp đã chia nhóm và xây dựng sơ đồ chuỗi cung ứng đầy đủ, rà soát toàn bộ hành trình trong chuỗi cung ứng để đánh giá mức độ tuân thủ của các bằng chứng hiện có so với các nguyên tắc, tiêu chí trong định nghĩa gỗ hợp pháp được công bố tại thời điểm hiện tại.

Ông Phan Triều Giang đã phác họa lại và nhấn mạnh sự phức tạp của chuỗi cung ứng gỗ, từ rừng đến khâu chặt cây, tập kết gỗ, vận chuyển gỗ, sơ chế, chế biến thứ cấp đến kinh doanh xuất khẩu và bán lẻ sản phẩm… Ông cũng giải thích về chuỗi hành trình sản phẩm trong một công ty từ mua nguyên liệu đến xẻ-sấy, lưu kho, chế biến lắp ráp thành sản phẩm, bán sản phẩm hay xuất khẩu…
“Mặc dù đi qua nhiều giai đoạn như thế nhưng gỗ và sản phẩm gỗ luôn phải truy xuất được về nguồn gốc gỗ”, ông Giang lưu ý. Ông nhấn mạnh “Tại bất kỳ giai đoạn nào trong chuỗi cung ứng mà nguyên liệu không được kiểm soát, không xác minh được tính hợp pháp thì sẽ ảnh hưởng đến tính hợp pháp của sản phẩm cuối cùng”.
Theo nhiều doanh nghiệp, việc tuân thủ pháp luật lao động sẽ là một khó khăn lớn cho các doanh nghiệp có mặt tại hội thảo.
Bà Sỳ Dầu Xiềm đến từ công ty TNHH Thảo Vân cho biết ở hội thảo này bà mới biết về Hiệp định VPA và những tác động của nó. Thảo Vân là doanh nghiệp chế biến ván gỗ và thường bán sản phẩm cho các doanh nghiệp ở TP. Hồ Chí Minh. Theo bà Xiềm, doanh nghiệp “không ngại” chứng minh nguồn gốc gỗ nhưng không thể đáp ứng quy định làm hợp đồng lao động và đóng bảo hiểm cho người lao động chỉ làm việc trong một tháng.
“Năm nào vào vụ cà phê chúng tôi cũng bị thiếu lao động ghê gớm. Lao động không muốn ký hợp đồng, họ cũng không làm đủ cả tháng, phần nhiều là họ làm công nhật, khi có người thuê hái cà phê là họ đi”, bà Xiềm cho biết. Theo bà Xiềm, doanh nghiệp của bà chỉ có thể trả mức lương cao nhất là 300.000 đồng/ngày/công nhân tay nghề cao, lao động phổ thông là 150.000 – 200.000 đồng/người/ngày trong khi đi hái cà phê thì được trả công tới 500.000-600.000 đồng/ngày. Thiếu lao động hiện đang là tình trạng chung của nhiều doanh nghiệp ngành gỗ ở tỉnh Lâm Đồng.
Ông Ngô Miền đến từ công ty TNHH một thành viên Đơn Dương khẳng định doanh nghiệp đã sẵn sàng đáp ứng các yêu cầu về tính hợp pháp của gỗ nhưng tỏ ý băn khoăn về khâu thực thi, phổ biến các quy định liên quan đến hiệp định cũng hệ thống cấp phép và phân loại doanh nghiệp.